หากคุณกำลังจินตนาการถึงภาพการท่องเที่ยวพักผ่อนบนเกาะ คือ ภาพของน้ำทะเลสีฟ้าคราม ชายหาดสีขาว มีคนนั่งริมชายหาดฟังเสียงคลื่นทะเลซัดสาดไปมา ตกเย็นกินอาหารทะเลแบบจัดเต็ม ชมแสงพระอาทิตย์ตกลับขอบฟ้าจรดน้ำทะเลจนความมืดมิดครอบคลุมไปทุกพื้นที่ แน่นอนว่าภาพที่คุณกำลังจินตนาการเหล่านี้ คุณสามารถไปสัมผัสได้ไม่ยากนักสำหรับที่พักบนเกาะต่าง ๆ กลางทะเลไทย ที่ขึ้นชื่อเรื่องของเกาะที่มีความสวยงามติดอันดับโลก เป็นหนึ่งในจุดหมายปลายทางที่นักท่องเที่ยวหลายคนใฝ่ฝันอยากมาเยือนสักครั้งหนึ่งในชีวิตเลยก็ว่าได้ แต่การมาเที่ยวเกาะในครั้งนี้ ภาพที่คุณกำลังคิดไว้ในหัวนั้น…อาจเปลี่ยนไป เพราะเราจะพาคุณไปสัมผัสกับการท่องเที่ยวโดยชุมชนวิถีชาวประมง ที่คุณจะได้ทั้งพักกาย พักใจ และเปิดมุมมองการท่องเที่ยวที่กว้างมากขึ้นกว่าเดิม ไปเรียนรู้วิถีชาวเกาะพร้อม ๆ กันกับเราที่ “ชุมชนบ้านเกาะพิทักษ์ จังหวัดชุมพร”
กิจกรรมการท่องเที่ยวโดยชุมชนบ้านเกาะพิทักษ์ อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร
1. เดินทางข้ามเกาะ เข้าพักโฮมสเตย์บ้านเกาะพิทักษ์
2. นั่งห้อยเท้ารับลม ชมวิถีชาวประมงขึ้นฝั่งยามเช้า
3. ทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติจากวัสดุบนเกาะพิทักษ์
4. ชิมปลาเค็มฝังทราย ภูมิปัญญาโบราณหนึ่งเดียวในประเทศไทย
5. เดินชมสวนมะพร้าว แวะหาดลับที่ซ่อนตัวอยู่หลังเกาะ
6. กินอาหารทะเลสดๆ เมนูพื้นบ้านชาวเกาะแบบจัดเต็ม
7. ออกเรือเปิดไฟตกหมึกยามค่ำคืน สัมผัสวิถีจริงของชาวประมง
* นักท่องเที่ยวสามารถตรวจสอบกิจกรรมที่เหมาะสมในแต่ละช่วง และติดต่อชุมชนล่วงหน้า เพื่อให้ทางชุมชนได้เตรียมความพร้อมในแต่ละกิจกรรมได้อย่างครบถ้วนสมบูรณ์
1. เดินทางข้ามเกาะ เข้าพักโฮมสเตย์บ้านเกาะพิทักษ์
เกาะพิทักษ์ อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร เป็นเกาะชุมชนชาวประมงขนาดเล็ก ที่ได้มีการจัดตั้งรวมกลุ่มวิสาหกิจชุมชนโฮมสเตย์บ้านเกาะพิทักษ์ ดำเนินการเปิดที่พักแบบโฮมสเตย์ของชาวบ้านมากกว่า 24 แห่งบนเกาะ เป็นเวลานับสิบปี ให้กับนักท่องเที่ยวได้มาพักผ่อน และเรียนรู้วิถีชาวประมงบนเกาะ ที่ตั้งอยู่กลางอ่าวท้องครก ห่างจากชายฝั่งท่าเทียบเรือเกาะพิทักษ์เพียงแค่ 1 กิโลเมตรเท่านั้น ซึ่งต้องเดินทางสัญจรไปมาผ่านเรือหางยาวรับจ้างจากโฮมสเตย์ และในเดือนมิถุนายนของทุกปีที่น้ำลดสูงสุด นักท่องเที่ยวสามารถที่จะเดินข้ามน้ำข้ามทะเลจากชายฝั่งตรงมายังเกาะพิทักษ์ได้อย่างง่ายดาย
ประมาณการค่าใช้จ่ายกิจกรรมที่พักพร้อมอาหาร ราคา 800 บาท/ คน
2. นั่งห้อยเท้ารับลม ชมวิถีชาวประมงขึ้นฝั่งยามเช้า
ถึงทีพักโฮมสเตย์ในช่วงเช้า เริ่มกิจกรรมเบาๆ ด้วยการชมวิถีชีวิตของชาวประมง ซึ่งถือเป็นอาชีพหลักของชาวเกาะพิทักษ์ที่ยึดอาชีพออกเรือทำประมงกันเกือบทุกหลัง ได้มองเห็นเรือชาวประมงขนาดเล็กขับผ่านไปมา บ้างก็กลับมาจากการออกเรือตั้งแต่กลางดึกถึงตอนเช้า ในลำเรือที่เต็มไปด้วยทรัพยากรทางทะเลสดๆ ทั้งกุ้ง หมึก ปู ปลา ที่หาได้จากท้องทะเล พร้อมส่งขายให้กับพ่อค้าแม่ค้าบนฝั่ง เหลือก็บริโภคในครัวเรือน สร้างรายได้พออยู่พอกินให้กับชาวชุมชนเกาะพิทักษ์ได้เป็นอย่างดี
3. ทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติจากวัสดุบนเกาะพิทักษ์
เมื่อแดดเริ่มร้อน กิจกรรมถัดไปจึงย้ายเข้ามาในร่มกันบ้าง ด้วยการทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติแบบชาวเกาะพิทักษ์ ซึ่งความพิเศษของผ้ามัดย้อมที่นี่ คือ การใช้วัสดุธรรมชาติที่หาได้จากบนเกาะ ทั้งสีธรรมชาติของใบหูกวาง สีใบมังคุด สีจากเปลือกไม้เคี่ยม นำมาต้มย้อมกับตัวผ้าฝ้ายด้วยเทคนิคการมัดย้อมที่ใช้ทั้งการมัดด้วยเชือก การวาดลาย รวมไปถึงการใช้เปลือกหอยนานาชนิด นำมามัดให้เกิดลายก้นหอยธรรมชาติที่สวยงามไม่เหมือนใคร ถือเป็นอีกหนึ่งความคิดสร้างสรรค์ของคนในชุมชน ที่ช่วยกันสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์ และช่วยดึงดูดนักท่องเที่ยวเข้ามาผ่านกิจกรรมการท่องเที่ยวโดยชุมชน
ประมาณการค่าใช้จ่ายกิจกรรมสาธิตการทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ ราคา 1,000 บาท/ กลุ่ม
4. ชิมปลาเค็มฝังทราย ภูมิปัญญาโบราณหนึ่งเดียวในประเทศไทย
“ปลาเค็ม” เป็นหนึ่งในวิธีการถนอมอาหารของชาวประมง ที่เราสามารถพบเห็นได้ทั่วไปตามหมู่บ้านชาวประมงแถบชายฝั่ง แต่ความแปลกของการทำปลาเค็มบนเกาะพิทักษ์นั้น จะมีวิธีการทำปลาเค็มด้วยกรรมวิธีไม่เหมือนใครที่เรียกว่า “ปลาเค็มฝังทราย” ภูมิปัญญาหนึ่งเดียวในประเทศไทย ที่ชาวบ้านคิดค้นขึ้นมาเป็นระยะเวลายาวนาน โดยวิธีการทำจะนำปลาสด ๆ ที่หาได้ในแต่ละฤดูกาลจากทะเล ซึ่งต้องไม่ผ่านการแช่น้ำแข็งหรือแช่สารคงความสด นำมาโรยเกลือสมุทรให้ทั่วตัว ห่อลงไปในกระสอบ และนำไปฝังทรายตรงชายหาดที่ขุดไว้เป็นระยะเวลา 7 – 30 วันแล้วแต่ชนิด ขนาด และจำนวนของปลา ซึ่งจุดเด่นของปลาเค็มฝังทรายจะมีเนื้อสีอมชมพูกลิ่นหอมน่ารับประทาน รสชาติกลมกล่อมไม่เค็มโดดจนเกินไป และที่สำคัญไม่มีหนอนหรือไข่แมลงวันแฝงตัวกวนใจในปลาเค็มฝังทรายอย่างแน่นอน นอกจากนี้ทางชุมชนยังได้พัฒนาเป็นสินค้าของดีประจำชุมชน ภายใต้แบรนด์ “ออกเลเอง” ที่มีความหมายถึงการออกไปหาวัตถุดิบสด ๆ จากทะเลด้วยชาวประมงในพื้นที่ ช่วยตอกย้ำถึงความมั่นใจให้กับผู้บริโภค ว่าจะไม่มีสารตกค้างหรือสารแปลกปลอมในตัวปลา
ประมาณการค่าใช้จ่ายกิจกรรมสาธิตการทำปลาเค็มฝังทราย ราคา 500 บาท/ กลุ่ม
5. เดินชมสวนมะพร้าว แวะหาดลับที่ซ่อนตัวอยู่หลังเกาะ
เนื่องจากเกาะพิทักษ์เป็นเกาะที่มีขนาดไม่ใหญ่มาก จึงทำให้เราสามารถที่จะเดินท่องเที่ยวศึกษาธรรมชาติไปตามทางรอบ ๆ เกาะได้ในเวลาเพียง 1 ชั่วโมง ผ่านสวนมะพร้าวแปลงใหญ่ที่หยุดถ่ายรูปยังไงก็สวยไปทุกมุม เดินทะลุไปยังชายหาดลับ ๆ หลังเกาะที่มีความสงบสวยงาม มีลักษณะเป็นหาดหิน น้ำสีฟ้าครามสดใส ต้นไม้ใหญ่ร่มรื่นให้ได้นั่งพักผ่อนหย่อนใจ รวมไปถึงจุดชมวิวทางเดินหลังเกาะที่อยู่ในระดับสูงกว่าน้ำทะเล มองเห็นวิวทิวทัศน์ทะเลสีครามกว้างไกลออกไปสุดสายตา
6. กินอาหารทะเลสดๆ เมนูพื้นบ้านชาวเกาะแบบจัดเต็ม
ความพิเศษของการมาพักโฮมสเตย์ชาวประมงบนเกาะพิทักษ์ คือ การได้ทานอาหารทะเลสด ๆ ในเมนูพื้นบ้านแบบเรียบง่าย ที่หาได้จากท้องทะเล ไม่ว่าจะเป็นปูม้านึ่ง หมึกย่าง แกงส้มปลา และปลาเค็มทอด โดยในแต่ละฤดูกาลจะมีเมนูที่แตกต่างกันตามแต่ชาวประมงจะหาได้ในตอนนั้น นำมาปรุงสด ๆ เสิร์ฟให้กับนักท่องเที่ยวกินกันแบบเต็มอิ่ม
7. ออกเรือเปิดไฟตกหมึกยามค่ำคืน สัมผัสวิถีจริงของชาวประมง
เวลาเกือบสองทุ่มที่ความมืดปกคลุมไปทั่วทั้งเกาะ ชาวประมงบางส่วนก็เริ่มที่จะออกเรือไปวางลอบดักปลา วางอวนกุ้ง บางส่วนก็ออกไปตกหมึก ซึ่งในวันนี้เราก็ได้มีโอกาสขึ้นเรือไปสัมผัสการตกหมึกกันกลางทะเล โดยจะใช้วิธีการล่อหมึกจากแสงไฟ และใช้สายเอ็นล่อเหยื่อปลอมทิ้งลงไปในทะเล หย่อนไปจนถึงระดับที่หมึกอาศัยอยู่ เพื่อรอให้หมึกมาเล่นไฟและกินเบ็ดขึ้นมา ทั้งนี้จะตกได้มากหรือได้น้อยก็ขึ้นอยู่กับหลาย ๆ ปัจจัย ทั้งกระแสน้ำ คลื่นลม ทำเล และความอุดมสมบูรณ์ของอาหารหมึกอย่างปลาเล็กปลาน้อย นับเป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่เรารู้สึกประทับใจ และช่วยเปิดประสบการณ์การมาท่องเที่ยวบนเกาะแบบวิถีชาวประมงที่เราไม่เคยได้เห็นมาก่อน ให้เราได้เข้าใจถึงที่มาของอาหารทะเล รวมไปถึงความยากลำบากในการได้มา ซึ่งชาวประมงพื้นบ้านก็เปรียบเสมือนกับพรานทะเล ที่ต้องออกไปหาวัตถุดิบส่งต่อไปยังผู้คนบนบกอีกนับล้านชีวิตทั่วไทย ให้ได้บริโภคอาหารทะเลกันแบบสดใหม่ และมีความมั่งคั่งทางการบริโภคอาหารที่มีความหลากหลายทั่วถึงกัน
ประมาณการค่าใช้จ่ายกิจกรรมตกหมึก ราคา 1,000 บาท/ ลำ
พิกัดการเดินทางไปยังชุมชน
การเดินทาง
ติดต่อผู้ประสานงานการท่องเที่ยวโดยชุมชน และที่พักโฮมสเตย์ได้ที่
แท็กที่เกี่ยวข้อง
community based tourism
Pitak island community
sand buried salted fish
