รายละเอียดกิจกรรม

ศาลเจ้าแม่สองนางเป็นศาลศักดิ์สิทธิ์ที่ผู้คนกราบไหว้บูชาและขอพรให้เจริญรุ่งเรือง ตำนานเรื่องเจ้าแม่สองนางเป็นเรื่องเล่าเกี่ยวกับพระธิดาหรือลูกหลานของเจ้าเมืองนักรบเวียงจันทน์สมัยโบราณ เป็นบุคคลสำคัญที่ชาวบ้านในอีสานหลายจังหวัดเชื่อว่าเป็นบรรพบุรุษของตนและมีความศักดิ์สิทธิ์ สามารถปกป้องคุ้มครองตนและชุมชนให้รอดพ้นจากภยันตรายทั้งปวงได้ ตำนานเจ้าแม่สองนางหลายตำนานมีโครงเรื่องที่คล้ายกัน คือ พระธิดาหรือลูกหลาน (เป็นพี่น้องกันหรือไม่ก็เป็นฝาแฝด) ของเจ้าเมืองหรือนักรบ ได้ล่องเรืออพยพมาตามแม่น้ำโขงแล้วเรือล่มเสียชีวิตในแม่น้ำโขง ต่อมาวิญญาณของทั้งคู่ได้ปรากฏให้ชาวบ้านตามชุมชนต่าง ๆ เห็น ชาวบ้านจึงได้ตั้งศาลขึ้น เรื่องราวเกี่ยวกับเจ้าแม่สองนาง นอกจากเป็นความเชื่อร่วมกันของผู้คนที่อพยพมาจากนครเวียงจันทน์แล้ว ยังสะท้อนความสัมพันธ์ของกลุ่มชนในแต่ละกลุ่มว่ามีบรรพบุรุษร่วมกันหรือได้อพยพหนีภัยสงครามมาจากนครเวียงจันทน์เหมือนกัน ชุมชนที่นับถือเจ้าแม่สองนางจึงบวงสรวงและเซ่นไหว้เจ้าแม่เป็นประจำทุก ๆ ปีเพื่อแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษของตน รวมทั้งร้องขอความอุดมสมบูรณ์และความสันติสุขของชุมชน โดยถือปฏิบัติการบวงสรวงเซ่นไหว้ในช่วงเดือน 6 เป็นประจำทุกปี ตำนานเรื่องเจ้าแม่สองนางเป็นเรื่องเล่าแพร่หลายในชุมชนชายฝั่งแม่น้ำโขงและภาคอีสานตอนกลางซึ่งมีศาลหรือหอเจ้าแม่สองนางตั้งอยู่หลายพื้นที่ ได้แก่ ที่อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย อำเภอเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู อำเภอศรีเชียงใหม่ อำเภอท่าบ่อ ตำบลเวียงคุก ชุมชมวัดหายโศก อำเภอเมือง และอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย อำเภอบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬ บ้านแพงใต้ ตำบลบ้านแพง อำเภอบ้านแพง บ้านนาเขท่า ตำบลนาเข อำเภอบ้านแพง บ้านน้ำก่ำ อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม อำเภอเมืองมุกดาหาร จังหวัดมุกดาหาร อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น บ้านสิงห์ท่า และบ้านสิงห์โคก อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร